چاپ برجسته(لترپرس)
چاپ برجسته از قدیمی ترین روش های چاپی است که در اواسط قرن پانزدهم توسط گوتنبرگ اختراع گردید.چون نخستین بار از این روش برای تکثیر متن و کتاب استفاده شده در زبان آلمانی به آن روش چاپکتاب نیز گفته می شود.در چاپ برجسته چاپ از حروف برجسته سربی که کنار یکدیگر چیده می شوند برای تهیه فرم چاپی استفاده می گردد.سطح برجسته است که باعث انتقال اطلاعات از فرم به روی کاغذ می گردد. به خاطر استفاده از حروف و فشار دادن به روی سطح مورد نظر برای چاپ به این روش چاپی لترپرس نیز گفته می شود.چاپ برجسته با استفاده از حروف سربی که قرن ها به عنوان مهم ترین و تنها روش چاپ مورد استفاده قرار می گرفت امروزه به علت هزینه بالای تولید فرم چاپی دیگر رونق پیشین خود را از دست داده و جای خود را به روش های جدید چاپ برجسته،فلکسوگرافی با فرم های لاستیکی داده است.دسته بندی روش های چاپی
تنوع کنونی در رسانه ی چاپ،مدیون پیشرفت های علمی بسیاری می باشد که خود ناشی از نیاز مشتریان کار های چاپی و نیز مسائل اقتصادی است.تمامی روش های چاپی مورد استفاده قابل تقسیم به دو گروه کلی چاپ تماسی و چاپ غیر تماسی می باشند. روش های چاپی تماسی: این دسته بندی بر اساس نوع فرم مورد استفاده برای چاپ می باشد.بدین معنی که اگر اطلاعات روی یک فرم ثابت باشد روش چاپی مورد استفاده از این نوع فرم ها چاپ تماسی نام دارد.به عبارت دیگر روش چاپی تماسی فرم چاپ از نوع سخت افزاری است. روش های چاپی غیر تماسی: چاپ های غیر تماسی به روش های چاپی ای میگویند که فرم مورد استفاده در آن ها به صورت ثابت و سخت افزاری نیست.در این روش فرم حامل اطلاعات به صورت علایم دیجیتالی به دستگاه چاپ انتقال داده می شوند ولی از این اطلاعات دیجیتالی جهت تولید یک پلیت ثابت و همیشگی استفاده نمی شود.در این کتاب روش های چاپی تماسی مورد نظر بوده و به آن پرداخته می شود.تاریخچه و عوامل مورد نیاز چاپ
استفاده از ابزار های مختلف برای انتقال تصاویر به روی مواد مختلف حدود 5000 سال پیش در میان مصریان رواج داشت. در این روش مهره ای استوانه ای از جنس سفال که روی آن نقش و طرح مورد نظر حکاکی شده بود،روی موم و یا موادی مانند آن غلتانیده میشد.بدین وسیله اثر برجسته از اشکال حکاکی شده به روی موم به جا میماند. عوامل مورد نیاز برای چاپ در عمل چاپ از نیروی فشار برای انتقال اطلاعات از روی فرم به روی سطح مورد نظر مانند کاغذ،توسط مرکب استفاده می شود.بنابراین برای چاپ کردن چهار چیز مورد نیاز است: 1-فشار:نیروی انتقال دهنده حالت 2-فرم:حمل کننده اطلاعات 3-سطح زیر چاپ:سطح دریافت کننده اطلاعات 4-مرکب:ماده ای که چاپ را به ظهور میرساندپیدایش چاپ،مفهوم چاپ و چاپ کردن
کلمه چاپ را به زبان انگلیسی پرینت می گویند و پرینت در اصل به اثری گفته می شود که یک جسم در اثر فشار به روی سطحی باقی می گذارد.طبق این تعریف جای پا روی خاک و یا اثر انگشت بر روی کاغذ یک اثر چاپی است. چاپ کردن معادل فعل انگلیسی تو پرینت به معنی فشار دادن است و منظور از آن انتقال نوشته یا تصویر به روی کاغذ ،پارچه یا موارد دیگر است.در مقایسه با نوشتن و یا نقاشی کردن که اطلاعات و تصاویر به تدریج به روی سطح مورد نظر انتقال داده می شود،چاپ کردن در یک مرحله انجام می شود و اطلاعات از پیش آماده شده به روی سطح انتقال می یابد.به عبارت دیگر هدف از چاپ به لحاظ تکنیکی،کپی سازی تصاویر،نقوش و مطالبی است که از طریق فشار دادن مرکب به روی سطحمورد نظر انجام می گیرد. چاپ قبل از پیدایش صنعت چاپ قبل از پیدایش خط اشاره کردن،سخن گفتن و نقاشی کردن تنها وسیله هایی بودند که ارتباط ما بین انسان ها را میسر می ساختند.به ویژه از نقاشی برای ایجاد ارتباط و انتقال اطلاعات در عهد انسان های اولیه،بسیار مورد استفاده قرار می گرفت. همراه با تکامل انسان این نقاشی ها نیز تکامل یافته اند،به طوری که طی دوره ای از تاریخ از آن ها برای انتقال اطلاعاتی که نیاز به دقت و جزییات بیشتر داشت،مانند توصیف مراسم درباری،وقایع تاریخی،فرمان پادشاهان و غیره مورد استفاده قرار می گرفت. خط هیروگلیف آغاز مسیری بود که سر انجام به حروفی که امروز از آن ها استفاده می کنیم یعنی حروف الفبا انجامید،بدین طریق که نقاشی ها کم کم ساده تر شدند و هرکدام به عنوان نشان دهنده عمل یا کلمه ای مورد استفاده قرار گرفته اند.چاپ دو ورقی
منظور از ورقي ابعاد ورودی دستگاه است.و اين ابعاد ورودی در دستگاه هاي مختلف فرق دارد که در زير مطالعه می کنید. چاپ ورقی فقط براي چاپ افست است و در چاپ رول از کلمه ورقي براي اندازه دستگاه استفاده نمي شود. اگر بخواهيم ماشين چاپ افست را با توجه به ابعاد تقسیم بندی كنيم مي توان گفت : حداكثر 35*50 و حداقل 25*35 كه با نام دستگاه Gto معروف است حداكثر 52* 72 و حداقل 33* 72 كه با نام دستگاه يك و نيم ورقي و يا دو ورقي معروف است حد اكثر 60 * 90 كه به دستگاه سه ورقي معروف است حداكثر 100* 70 كه به دستگاه چهارو نيم ورقي معروف است كه به نسبت ابعاد بالا زينك هاي توليدي نيز ابعاد متفاوتي دارد كه طراحان با توجه به ابعاد طراحي و يا تيراژ چاپ طراحي خود را بر مبناي چاپ يكي از دستگاه هاي بالا قرار مي دهند . ذكر اين نكته ضروري است كه اين ابعاد ، ابعاد معمول هستند و اصطلاحا نرمال براي چاپ . و دستگاههايي خارج از اين ابعاد هم موجو د است . نكته ديگري كه بايد يا د اور شوم ابعا د كاغذ هايي است كه به صورت معمول استفاد ه مي شوند كه در دو ابعاد 100* 70 و 60*90 هستند و تمام ابعادي كه در بالا گفته شد مشتقاتي از اين دو ابعاد هستند كه در تعيين قيمت يك كار چاپي رل بسيار مهمي را ايفا مي كندچاپ و انواع آن
حروف متحرك را چينيها اختراع كردند، ولي گوتنبرگ كه حرفه اش زرگري بود، آلياژ مناسب براي ريخته گري حروف را از سرب و آنتي موآن به دست آورد و سپس نسبت هر يك از اين دو فلز را به گونه اي انتخاب كرد كه حروف بيش از حد سخت و نرم نباشند. وي براي مركب چاپ هم فرمول مناسبي يافت و خلاصه با رفع موانع و حل مشكلات عمل چاپ را ميسر و اجرايي كرد. تقريبا 20 سال پس از نخستين تلاش ها ي گوتنبرگ در امر چاپ ،اين صنعت با استفاده از سطوح برجسته در ونيز، فلورانس، پاريس و ليون در حدي مختصر و محدود رواج يافت. اما دستگاه چاپ گوتنبرگ، به علت هزينه ها ي بسيار زياد فقط براي ثروتمندان قابل دسترسي بود و به همين دليل تا مدت ها ي طولاني استقبال چنداني از آن نشد. 300 سال پس از اختراع دستگاه چاپ گوتنبرگ، نمايشنامه نويسي آلماني به نام آلوئيس زنه فلدر، چاپ سنگي يا ليتو گرافي را درسال 1796 ميلادي اختراع كرد.
اختراع فن چاپ درحقيقت به سال ها پيش از گوتنبرگ، كه اسمش به عنوان مخترع چاپ در تاريخ به ثبت شده است، برمي گردد. آسوريان چند هزار سال قبل از ميلاد بر خشت هايي از گلرس مهر ميزدند. استعمال حروف قابل انتقال نيز ميان سالها ي 1051 و 1058 در چين آغاز شد. مخترع اين حروف فردي به نام پيشنگ بود و حروف هم از گلرس ساخته ميشد. حروف دستي و حروف قلعي كه پس از آنها به كارآمد، هيچ يك رواجي نيافت، بر عكس حروف چوبي متداول شد. تا اينكه در سال 1440، گوتنبرگ ظاهرا بدون اطلاع از كار چينيها، حروف قابل انتقال را اختراع كرد و براي هر يك از حروف الفبا يك حرف جداگانه به كار برد.
هر سنگي كه متن يا تصوير با اين روش روي آن نقش مي بست ، براي چاپ حدود 750 نسخه عملكرد مطلوب داشت و پس از آن نقش روي سنگ قابل چاپ نبود. اگر چه درباره شروع چاپ سنگي در اي ران روايات متعددي وجود دارد، به نظر مي رسد چاپ سنگي را براي نخستين بار ميرزا صالح شيرازي در تبريز راه اندازي كرد.
ميرزا صالح كه از سوي دولت ايران براي فراگيري هنرهاي جديد به اروپا رفته بود، در بازگشت يك دستگاه چاپ سنگي با خود به تبريز آورد كه آن را در سال 1250 قمري راه انداخت. چاپخانه سنگي طي مدت كوتاهي در تهران و بعد اصفهان و سپس ساير شهرهاي ايران تاسيس شد و بيش از 50 سال تنها روش چاپ در ايران بود و تا اواخر دوره قاجار ، هر چه در ايران چاپ مي شد، به روش چاپ سنگي بود. البته هشت سال قبل از ورود چاپ سنگي به ايران چاپ سربي نيز راه اندازي شده بود، ولي به علت هزينه و زحمت زياد آن ، پس از ورود چاپ سنگي ، كنار گذاشته شد و بعدها در اواخر دوره قاجار دوباره حروف سربي و استفاده از آن رايج گرديد. طريقه چاپ سربي روش نسبتا ساده اي بود : كاغذ روي صفحه اي متشكل از حروف برجسته سربي و آغشته به مركب فشرده مي شد و بر اثر فشار، حروف بر صفحه كاغذ نقش مي بست. حروفچيني روزنامه نيز نخست به صورت دستي انجام مي گرفت، ولي بعدها اين كار با دستگاه ها يي كه معمول ترين آنها «لاينو تايپ» بود، صورت پذيرفت. دستگاه حروفچيني خودكاري لاينوتايپ در سال 1886 ميلادي ساخته شد. و بدين ترتيب سرعت چاپ به تدريج فزوني يافت. پيشرفت فناوري كم كم باعث شد دستگاه حروفچيني سربي از دور خارج شود و جاي خود را به دستگاه الكترونيكي بدهد.
براي ورود به آشنائي با ماشین های چاپ، ابتدا انواع چاپ (های که امروزه فعال است) را لیست می کنم: -چاپ مسطح Letter Press -چاپ افست (ورقی – رول) -چاپ فلکسو -چاپ هلیو -چاپ صنعتی Pad Printer -چاپ سیلک -چاپ دیجیتال